Chất thải rắn là gì? Cách xử lý chất thải rắn an toàn, hiệu quả

Các hệ sinh thái về bản chất là bền vững vì chúng có khả năng phân huỷ và tái tạo các chất dinh dưỡng bằng cách tái sử dụng lại các yếu tố trong hệ. Từ thời xa xưa, những người nguyên thuỷ và các nền văn minh cổ xưa không phải đối đầu với các vấn đề về chất thải rắn bởi vì chất thải chủ yếu trong những thời kỳ này là những loại chất thải có nguồn gốc hữu cơ, dễ bị phân huỷ bởi các vi sinh vật.

Hơn nữa, do dân số thế giới trong thời gian này còn ít nên lượng chất thải tạo ra cũng không quá lớn. Vấn đề về chất thải rắn ngày càng trở nên phức tạp hơn khi dân số thế giới ngày càng tăng, kèm theo đó là lượng chất thải ngày càng gia tăng về số lượng cũng như chủng loại: chất thải hoá học, chất thải rắn, chất thải lỏng, chất thải hạt nhân và các chất thải độc hại. Do vậy, các phương pháp kiểm soát và quản lý chất thải có hiệu quả cần phải được áp dụng.

Chất thải rắn
Chất thải rắn

Chất thải rắn là gì?

Khái niệm chất thải rắn là khái niệm dùng để chỉ các loại chất thải ở dạng rắn. Vậy cụ thể, chất thải rắn gồm các gì? đáp án là tất cả các loại chất thải được con người thải ra trong quá trình sinh hoạt hàng ngày hoặc các hoạt động về dịch vụ, sản xuất, kinh doanh.

Thành phần của chất thải rắn rất khác nhau, bởi điều này còn phụ thuộc vào từng mùa khí hậu, ở từng địa phương, điều kiện kinh tế cùng nhiều yếu tố khác. Tuy nhiên, chúng ta có thể chia ra làm ba nhóm cơ bản:

- Các chất cháy được (Chất dẻo, cao su, da, giấy, thực phẩm, rơm, gỗ, cỏ,...).

- Các chất không cháy được (Đá, kim loại sắt, kim loại phi sắt, sành, sứ, thủy tinh,...).

- Các chất hỗn hợp (tóc, đá cuội, cát, đất, ...)

Mặt khác, về tổng quan thì chất thải rắn được phân loại dựa trên đặc tính của chúng, gồm chất thải rắn thông thường và chất thải rắn nguy hại. Cụ thể:

- Chất thải rắn thông thường là các loại chất thải không chứa hoặc chứa hàm lượng các chất hay hợp chất chưa chạm đến mức có thể gây nguy hại đến sức khỏe người và môi trường. Danh mục các chất thải rắn thông thường bao gồm các loại giấy báo, vỏ chai lọ, thủy tinh, cao su, rác sân vườn, ...

- Chất thải rắn nguy hại là các loại chất thải chứa hàm lượng các chất hay hợp chất vượt ngưỡng nguy hại, đe dọa đến sức khỏe và môi trường sống. Danh mục các chất thải rắn nguy hại có thể là kim tiêm, đồ điện hạt nhân, chì, niken, máy móc phóng xạ, .

Xem thêm: Chất thải nguy hại là gì

Chất thải rắn được chia làm mấy loại

Có rất nhiều cách để chia loại cho chất thải rắn, tuy nhiên nếu xét theo nguồn gốc phát sinh thì sẽ có 6 loại chính là: Chất thải rắn sinh hoạt, chất thải rắn công nghiệp, chất thải rắn nông nghiệp, chất thải rắn y tế, chất thải rắn đô thị và chất thải rắn xây dựng. Tổng quan về các loại chất thải rắn này sẽ được Hưng Phát làm rõ ngay sau đây.

Chất thải rắn sinh hoạt

Khái niệm chất thải rắn sinh hoạt là tổng hợp các loại rác thải được thải ra môi trường trong quá trình sinh hoạt của con người. Bao gồm chất thải thông thường và nguy hại từ hộ gia đình, dịch vụ, các cơ sở công cộng. Trong đó:

- Chất thải hộ gia đình là các chất thải từ thực phẩm chứa các chất hữu cơ dễ dàng phân hủy và các loại rác thải không bị phân hủy nhưng có thể gây ra khói bụi như các phần còn lại của quá trình cháy (tro than, tro xỉ ...).

- Chất thải từ dịch vụ, các cơ sở công cộng là các loại rác thải rắn nguy hại khác không hoặc ít bị phân hủy thối rữa như đồ nhựa, kim loại, gốm sứ, chai lọ thủy tinh, đất, sỏi ... được thu gom từ các công viên, bãi tắm, sân chơi, trường học, công sở hoặc đường phố.

Thành phần chính của chất thải rắn sinh hoạt thông thường bao gồm các chất hữu cơ và vô cơ. Trong đó, thành phần của chất thải rắn sinh hoạt hữu cơ gồm chất thải thực phẩm chất thải vô cơ gồm thủy tinh, giấy, kim loại, nhựa, vải, carton, gỗ, cao su, ...

Chất thải rắn công nghiệp

Chất thải rắn công nghiệp là toàn bộ các loại chất thải được ngành sản xuất công nghiệp thải ra dưới dạng phế liệu và phế phẩm. Thí dụ như chất thải rắn ngành dệt may (vải, len, nilon), cơ khí, luyện kim, sản xuất lương thực, thực phẩm, nước giải khát.

Hiện nay, danh mục các chất thải rắn công nghiệp cũng đang được chia thành hai nhóm chính dựa trên đặc tính, gồm:

- Danh mục chất thải rắn công nghiệp thông thường: Không nguy hoặc ít nguy hại, thế nhưng cần được dọn dẹp, xử lý và tái chế cẩn thận. Ví dụ như: sắt thép, kim loại bị gỉ hoặc không dùng nữa.

- Danh mục chất thải rắn công nghiệp nguy hại: Gồm các chất thải độc hại, gây ngộ độc, cháy nổ, ăn mòn, gây tác động xấu đến sức khỏe nhân loại, cơ sở vật chất, môi trường sống.

Chất thải rắn y tế

Chất thải rắn y tế là gì? Đó là tổng hợp các loại chất thải được xả ra môi trường trong quá trình hoạt động chăm sóc, khám chữa bệnh của các cơ sở y tế, bao gồm các chất thải y tế thông thường và chất thải rắn y tế nguy hại.

Chất thải rắn y tế
Chất thải rắn y tế

Chất thải y tế thông thường là các loại chất thải phát sinh trong quá trình sinh hoạt hàng ngày và chất thải ngoại cảnh trong y tế. Trong khi đó, chất thải nguy hại dạng rắn trong y tế lại chứa các đặc tính vượt quá mức chất thải nguy hại.

Mỗi năm có tới 21.000 tấn chất thải y tế được thải ra môi trường, trong đó chất thải rắn chiếm khối lượng lớn. Vì thế, việc quản lý chất thải rắn y tế cần phải được chú trọng đặc biệt, nên dùng lò đốt chất thải y tế (lò tầng sôi, lò thùng quay, lò hơi,... ) và các phương pháp xử lý chuyên biệt.

Chất thải rắn đô thị

Chất thải rắn đô thị là nhóm chất thải mà con người tạo ra, vứt bỏ đi trong phạm vi khu vực đô thị.

Chất thải rắn đô thị
Chất thải rắn đô thị

Đó có thể là các chất thải từ cơ quan, chợ, trường học, hộ gia đình, vỉa hè, công viên, sân bóng... và được xã hội nhìn nhận là một thứ mà thành phố có trách nhiệm thu gom, dọn dẹp. Tuy nhiên, việc quản lý chất thải rắn ở một số khu đô thị hiện nay vẫn chưa được siết chặt, khiến cảnh quan môi trường ngày càng ô nhiễm.

Chất thải rắn xây dựng

Chất thải rắn xây dựng là nhóm chất thải được thải ra trong quá trình phá bỏ, cải tạo các hạng mục/công trình cũ hoặc xây mới. Ví dụ như phá bỏ và xây nhà mới, hệ thống đường giao thông, cầu cống, các khu chung cư, trường học, bệnh viện ..

Một số loại chất thải xây dựng dạng rắn có thể kể đến như gạch, đá, vôi, sơn, bê tông, thạch cao, sành sứ ... Việc xử lý chất thải xây dựng nếu không được quản lý một cách chặt chẽ cũng dễ dẫn đến ô nhiễm môi trường, để lại nhiều tác động xấu cho sức khỏe của chúng ta.

Chất thải rắn nông nghiệp

Chất thải rắn nông nghiệp là chất thải được phát sinh ra trong quá trình sản xuất nông nghiệp, được chia thành hai nhóm chính là chất thải trong chăn nuôi và chất thải trong trồng trọt.

Cụ thể, rác thải trong chăn nuôi có thể là kim tiêm, vỏ chai đựng thuốc chứa hoạt chất gây độc, phân thải, thức ăn gia súc gia cầm bị dư thừa, xác động vật bị chết do dịch bệnh. Rác thải trong trồng trọt có thể là rơm rạ, trấu, lõi ngô, vỏ lọ thuốc bảo vệ thực vật, chai lọ thuốc diệt cỏ, bao bì thuốc trừ sâu.

Quy định quản lý chất thải rắn hiện nay

Nhằm quy hoạch, quản lý và xử lý các chất thải rắn một cách khoa học, an toàn nên các cơ quan chức năng đã ban hành rất nhiều các văn bản, nghị định quan trọng. Yêu cầu các hộ gia đình, cơ quan, tổ chức phải nghiêm túc thực hiện theo.

Tiêu biểu là nghị định số 38/2015/NĐ-CP. Trong nghị định này, Chính phủ đã đề ra các điều khoản, quy định chi tiết về quản lý các chất thải rắn sinh hoạt ở TPHCM, Hà Nội và các các đô thị, địa phương; quản lý các chất thải rắn khu công nghiệp và các lĩnh vực đặc thù.

Bên cạnh đó, cũng có rất nhiều các văn bản liên quan đến QCVN về chất thải rắn sinh hoạt, công nghiệp, xây dựng ... được đặt ra. Ví dụ như QCVN 07-9:2016/BXD của Bộ Xây Dựng và QCVN 61-MT:2016/BTNMT của Bộ Tài Nguyên và Môi trường.

Để hiểu rõ quy định quản lý chất thải rắn là gì, các bạn có thể xem chi tiết các nghị định, văn bản trên theo đường link bên dưới:

Ảnh hưởng của ô nhiễm chất thải rắn đến môi trường

Mặc dù việc quản lý chất thải rắn (CTR) đã được nhà nước Việt Nam chú trọng đặc biệt, tỷ lệ thu gom CTR cũng ngày một tăng. Tuy nhiên, do số lượng CTR phát sinh quá lớn, trong khi đó năng lực thu gom, xử lý còn nhiều hạn chế, ý thức của cộng đồng chưa cao, đây chính là nguyên nhân dẫn đến thực trạng ô nhiễm chất thải rắn diễn ra ngày càng nghiêm trọng.

Vậy ô nhiễm chất thải rắn là tình trạng khối lượng CTR thải ra môi trường quá chênh lệch so với khối lượng CTR được xử lý mỗi ngày và vượt quá mức an toàn.

Thực trạng ô nhiễm chất thải rắn ảnh hưởng đến môi trường ngày càng nghiêm trọng hơn, chịu tác động lớn nhất là môi trường đất, môi trường nước (bao gồm cả nước mặt và nước ngầm) và môi trường không khí.

Hậu quả của ô nhiễm môi trường chất thải rắn khiến sự sống củ hệ sinh vật trên trái đất bị đe dọa. Đồng thời, sự ô nhiễm này còn làm gia tăng nguy cơ lan truyền các loại dịch bệnh từ côn trùng, ảnh hưởng đến hệ hô hấp, tim mạch, da, mắt, tiêu hóa, đặc biệt là các bệnh ung thư và thần kinh.

Để hạn chế các ảnh hưởng trên, Hưng Phát xin được đề ra một số giải pháp ô nhiễm chất thải rắn sau đây:

- Tích cực tuyên truyền để mọi người đều hiểu rõ nguyên nhân của ô nhiễm chất thải rắn và hậu quả.

- Nghiêm cấm, xử phạt đối với các hành vi xả thải chất thải rắn không đúng nơi quy định.

- Nâng cao và siết chặt các thể chế, chính sách về bảo vệ môi trường.

- Huy động mọi nguồn vốn, đầu tư về tài chính để nâng cao công nghệ xử lý chất thải.

- Tăng cường công tác thu gom, vận chuyển, phân loại và tái chế rác thải theo quy định của chính phủ.

- Quản lý và kiểm soát CTR chặt chẽ ngay từ các nguồn phát sinh cho đến khâu xử lý.

Xử lý chất thải rắn bằng công nghệ hiện đại
Xử lý chất thải rắn bằng công nghệ hiện đại

Các phương pháp xử lý chất thải rắn hiện nay

Ngoài một số giải pháp được Hưng Phát gợi ý ở trên, các bạn cũng nên tham khảo thêm các phương pháp xử lý chất thải rắn phổ biến, được ưu tiên dùng rộng rãi nhất hiện nay để có thêm tư liệu hữu ích.

Xử lý chất thải rắn bằng cách chôn lấp

Phải nói rằng, trong số các công nghệ để xử lý chất thải rắn sinh hoạt hiện nay, chôn lấp là cách làm đơn giản, được nhiều địa phương, thành phố lớn áp dụng nhất hiện nay.

Để mang lại hiệu quả cao, các hố chôn chất thải rắn phải được xây dựng chắc chắn, đặt tại các vị trí cách xa khu dân cư và không bị sụt lún. Bên dưới đáy hố và bên trên miệng hố cần được trang bị lớp chống thấm cao cấp nhằm tránh gây ô nhiễm nguồn nước ngầm và ô nhiễm không khí, cũng như phát sinh các loại côn trùng gây hại.

Xử lý chất thải rắn bằng cách đốt (nhiệt)

Xử lý chất thải rắn bằng phương pháp nhiệt là công nghệ dùng lò đốt chuyên dụng để xử lý các loại chất thải rắn y tế, xây dựng, sinh hoạt... có khả năng bắt cháy. Thông qua quá trình phân hủy nhiệt, các cấu trúc mang độc tính của chất thải sẽ bị phá vỡ, không còn hoặc ít gây nguy hại hơn.

Xử lý chất thải rắn bằng cách đốt (nhiệt)
Xử lý chất thải rắn bằng cách đốt (nhiệt)

Cách thực hiện rất đơn giản, kỹ thuật viên sẽ trang bị đầy đủ dụng cụ bảo hộ lao động, sau đó cho trực tiếp các chất thải vào lò đốt (lò hơi, lò xi măng, lò thùng quay, lò gi/vỉ cố định, lò tầng sôi …). Cuối cùng, khí thải thoát ra bên ngoài sẽ được làm sạch, phần xỉ than được đem đi chôn lấp.

Xử lý chất thải rắn bằng công nghệ sinh học

Công nghệ xử lý chất thải rắn này được áp dụng với các chất hữu cơ không độc hại. Nguyên lý hoạt động là khử nước, tiếp đến sẽ chuyển hóa chất thải cho đến khi trở thành xốp và ẩm.

Phương pháp sinh học mang lại hiệu quả cao nhất khi được đặt trong môi trường hiếu khí và yếm khí. Cụ thể:

- Môi trường hiếu khí (kỵ khí): Tức là dùng các vi sinh vật trong điều kiện có Oxi để chuyển đổi các chất hữu cơ thành chất vô cơ, đồng thời sản sinh CO2, H2O.

- Môi trường yếm khí: Tức là môi trường không có Oxi, cấu trúc của rác thải rắn sẽ được phá hủy, tạo thành các loại khí như CH4, CO2, NH3, N2, H2S ...

Nếu quy mô nhỏ, các bạn có thể áp dụng công nghệ ủ sinh học theo đống. Trong trường hợp quy mô lớn, công nghệ ủ sinh học theo quy mô công nghiệp sẽ phù hợp hơn. Trong quá trình xử lý chất thải, các yếu tố rất quan trọng như độ ẩm, nhiệt độ và độ thông khí cần được chú trọng kiểm soát.

Xử lý chất thải rắn bằng khí hóa Plasma

Tính đến thời điểm hiện tại, phương pháp khí hóa Plasma đang được đánh giá là phương pháp hiện đại nhất hiện nay. Ưu điểm nổi trội của phương pháp này là xử lý chất thải triệt để, tiết kiệm diện tích, mà còn có thể tái sinh các chất thải thành năng lượng an toàn phục vụ nhu cầu cung cấp điện. 

Theo đó, thay vì dùng nhiệt chúng ta sẽ dùng hệ thống đèn Plasma đốt chất thải trong nền nhiệt độ trung bình từ 3.000 – 7.000 và hoàn toàn không có oxi. Các chất thải sẽ nhanh chóng bị tiêu hủy hoàn toàn, không hề phát sinh ra khói và các chất thải khác.

Công ty thông cống nghẹt Hưng Phát tin rằng, bài viết về chủ đề “Chất thải rắn là gì? Cách xử lý chất thải rắn an toàn, tiết kiệm” đã đem đến cho các bạn các thông tin hữu ích. Nếu còn băn khoăn về điều gì, các bạn đừng ngại nhấc máy và gọi cho chúng tôi qua số HOTLINE : 0933 450 825 để được hỗ trợ 24/7 nhé!

Tags: Ô nhiễm chất thải rắn là gì, Các loại rác thải, Rác thải sinh hoạt la gì, Chất thải rắn, Nguyên nhân gây ô nhiễm chất thải rắn và biện pháp khắc phục, Chất thải rắn sinh hoạt là gì, Thực trạng ô nhiễm chất thải rắn, Ô nhiễm chất thải rắn la gì

02866.599.805 0933.450.825 Gửi yêu cầu

Bài viết khác

Yêu cầu tư vấn

GỌI NGAY: 02866.599.805 - 0933.450.825

Timeout !Get new captcha